Het is weer de periode van de managementgesprekken. Dit betekent dat ik collega’s op onze scholen spreek, die onder andere verantwoordelijk zijn voor het implementeren en verbeteren van de basisvaardigheden. Taal, rekenen, digitale geletterdheid en burgerschap: het zijn belangrijke vaardigheden, die je nodig hebt in je verdere leven. Om deze vaardigheden te verbeteren, is het nodig dat je ze integreert in zoveel mogelijk vakken. In de context van het betreffende vak natuurlijk. Doe je dit niet, dan blijven de vaardigheden achter. De zogeheten ‘transfer’, ook wel vertaalslag, wordt dan namelijk niet gemaakt. 
Maar het is nog best een uitdaging om de basisvaardigheden overal te laten terugkomen. Hoe doen we dat?

Zo’n twee weken geleden vertrokken we met een groep Carmeldocenten en -schoolleiders naar Israël voor een indrukwekkende studiereis. We bezochten er zogeheten Hand in Hand schools waar joodse en Arabische leerlingen samen naar school gaan. Dit is zeker niet vanzelfsprekend en gebruikelijk in dit sterk gepolariseerde land, Israël telt er maar acht. Het ‘gewone’ onderwijssysteem is helemaal gesegregeerd: je hebt Joodse scholen, Joods orthodoxe, Arabische en scholen voor Christenen. Ieder heeft zijn eigen school. 
De gemengde scholen zijn voor beide groepen bijzonder. Voordat kinderen er op school komen, weten ze nog weinig van elkaar. Maar op het moment dat je uitgaat van wat mensen verbindt, in plaats van wat mensen scheidt, gebeurt er iets moois. Want als ze eenmaal samen met elkaar optrekken, vallen de barrières en mogelijk aangeleerde beelden razendsnel weg. En als het in Israël kan… dan moet het hier in Nederland toch ook kunnen? 

Dit is altijd een bijzondere periode: een deel van Nederland neemt een alter ego aan en host in de polonaise, een deel staat op de ski’s, en voor weer een ander deel gaat de dagelijkse gang van zaken op het werk gewoon door. Afgelopen dinsdag was het “vette dinsdag”. Voor de een vanzelfsprekend en voor de ander waarschijnlijk een raadsel. Volgens de katholieke traditie is vette dinsdag “Vastenavond” en daarmee het einde van de carnavalsperiode, waarna er 40 dagen wordt gevast.

Samen met tien andere besturen uit het voortgezet onderwijs laat ik mij een paar keer per jaar inspireren en denken we samen na over het vak van besturen. Zo gingen we vorige week naar het Joods Museum in Amsterdam, waar de dag in het teken stond van Etty Hillesum. 

De Israëlische schrijver David Grossman won dit jaar de Erasmusprijs 2022. In zijn werk wil hij de mens van binnenuit begrijpen en de ander liefdevol bezien over de grenzen van oorlog en geschiedenis heen. Stichting Erasmusprijs geeft aan zijn kunstenaarschap te willen eren ‘als troost en als leidraad hoe mens te zijn’.