We zijn (in Nederland) gewend om te denken in ‘jij hebt gelijk óf ik heb gelijk’. En als we gek doen, dan spreken we een compromis af. We kunnen haarfijn uitleggen wat er níét goed is aan een idee, zijn gek op de woorden ‘ja maar’, en beren op de weg zien we in overvloed. Maar hoe zou het zijn als je samen kijkt wat er beter kan? Om met elkaar te speculeren en te denken, om boven het niveau uit te stijgen van zwart of wit. 
Op Twents Carmel College, locatie Lyceumstraat, werd hier afgelopen donderdag mee geoefend door een groep leerlingen en de schoolleiding. Met een internationaal tintje, want het was in het Engels onder begeleiding van twee jonge experts van KAOS Youth (school for creative leadership) uit Denemarken. Samen dachten we na over beleid: waar loop je tegenaan en wat zou er beter kunnen op jouw school? Ik mocht aansluiten en ik deel graag mijn waardevolle inzichten met je!

Leerlingenparticipatie 2.0 

Je kunt als school beleid maken en leerlingen vanuit de (G)MR laten instemmen, óf je kunt toewerken naar een fase waarin je leerlingen leert om zelf mee te denken met beleid. Ik noem het voor het gemak leerlingenparticipatie 2.0. We gingen aan de slag met een werkvorm waarbij je beleid maakt op een zo democratisch mogelijke manier met zoveel mogelijk mensen. In de eerste helft, ‘Museum of Now’, gaven leerlingen aan wat ze graag anders willen zien op hun school. Hieruit vloeiden zo’n 40 ideeën en knelpunten. In de tweede helft, ‘Museum of Tomorrow’, gingen leerlingen en schoolleiding met elkaar om tafel over deze ideeën. 

What I love about this idea…

De insteek was om de gebruikelijke beren even opzij te zetten en in dialoog te gaan met de zinnen ‘What I love about this idea…’ en ‘What I like to see more of…’. 
Zo was er een leerling die graag meer verantwoordelijkheid wil over zijn leerproces, en zelf wil kiezen om wel of niet naar een les te gaan. Wat ik mooi vind aan dit idee, is dat hij eigenaarschap neemt. Ook wilde ik weten hoe je dan omgaat met leerplicht. Al pratende kom je erachter dat de leerling zeker niet zomaar vrij wil nemen, maar de tijd wil besteden aan zijn profielwerkstuk. Door samen te denken, te praten en vooral ook te luisteren naar elkaar, kwamen we tot een mooie oplossing.
Een ander knelpunt was dat een leerling niet goed weet bij wie je op school terechtkunt als je in de problemen zit. Je wordt nu via je mentor doorverwezen, wat niet altijd wenselijk is. Er is een zorgteam aanwezig, maar dat weten veel leerlingen niet. Wat ik mooi vind aan dit idee, is dat de leerling zelf regie wil nemen. Ook hieruit vloeiden mooie gesprekken voort én er kwam een makkelijk uitvoerbare oplossing.

Echte verbinding

De schoolleiding was erg enthousiast over de uitkomsten. Het lijkt soms ingewikkeld om leerlingen echt te betrekken bij beleidvorming. Maar, hoe cliché het klinkt: trust de process! De mooiste les die ik uit deze dag meeneem is dat je nóg betere beslissingen kunt nemen, wanneer je eerst écht verbinding maakt. Het wederzijdse begrip zorgt ervoor dat er oplossingen komen, die beter zijn dan we hadden bedacht. Je moet alleen eerst begrijpen, voordat je begrepen wordt. En je moet moeite doen om het verhaal te horen. 

Wanneer heb jij je voor het laatst écht geïnteresseerd in wat een ander vindt? 


Fotografie: Annabel Jeuring