In het domein van de havo onderbouw op het Carmel College Salland in Raalte, zet het team flink in op versterking van het pedagogisch klimaat. Onder het motto ‘Oog voor elkaar’ werken ze toe naar een veilige (leer)omgeving voor leerlingen, een professionele cultuur voor medewerkers en een goede relatie met ouders.

Geen prestatie zonder relatie

Maar wat betekent een goed pedagogisch klimaat precies? Teamleider Annemiek Hietkamp legt uit: “Het is een omgeving waarin leerlingen zich prettig voelen en gestimuleerd worden om te leren. Een positieve, veilige sfeer is daarbij essentieel.” Kunstdocent Bart Spit-Haverkamp voegt toe: “We zorgen ervoor dat leerlingen zoveel mogelijk les krijgen van docenten uit dit team. Ze voelen zich vertrouwd en gezien. Vanuit dat vertrouwen komt leren tot een hoger niveau. Geen prestatie zonder relatie.”
Annemiek vervolgt: “Na de coronaperiode merkten we dat de veiligheid, verbondenheid en rust in de school ver te zoeken waren. Mede vanuit de Carmelwaarden, zochten we meer balans tussen kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Op de laatste twee hadden we nog niet echt een visie. Zo ontstond ‘Oog voor elkaar’. Voor collega’s onder elkaar, maar ook richting leerlingen en tussen leerlingen onderling.”

Basisroutines en professionele cultuur

Het invoeren van simpele basisroutines zorgde voor meer rust. Docenten ontvangen leerlingen bijvoorbeeld altijd bij de deur, leerlingen mogen tijdens de les niet de gang op en iedereen hanteert dezelfde regels voor huiswerk.  
Alie Speerstra, docent Engels: “We geven leerlingen het gevoel dat we betrokken zijn en weten wat er bij ze speelt. Dit zit al in gesprekjes bij de deur, over bijvoorbeeld het weekend. Iedere leerling wordt gezien.”

Annemiek vult aan: “Door de basisroutines vallen randzaken weg. Je hebt meer tijd en aandacht voor de lesinhoud. Het is voor iedereen helder hoe we hier lesgeven. We durven elkaar bovendien sneller aan te spreken, zowel leerlingen als docenten onderling.” Daar helpen de wekelijkse  mentor- en teambijeenkomsten ook bij. Alie: “Hierdoor voel je je gesteund door collega’s uit het team. Maar elkaar écht aanspreken, dat vinden we over het algemeen nog lastig. Wel ontstaat er een meer open dialoog over wat wel en niet loopt.” Annemiek: “We bouwen echt samen aan een open en gelijkwaardige cultuur, waarin iedereen een rol heeft en ruimte kan claimen.” 

Verbindend gezag

Dit jaar startte het team met de training ‘Verbindend gezag’. Het vmbo werkt er al langer mee. Annemiek: “Het helpt ons de relatie met leerlingen nóg meer te versterken. Naast dat we ze willen zien en helpen, willen we ook meegeven wat wel en niet kan. Dit is zeker nodig, ook gezien de veranderende samenleving. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de autoriteit van de docent wordt geaccepteerd. Ook ouders spelen hierin een rol. Op school passen we altijd hoor en wederhoor toe. Niet gelijk oordelen maar eerst vertragen, verschillende invalshoeken bekijken en daarna pas een interventie.” Bart voegt toe: “De leerling krijgt hierdoor ook een stem, je draagt het meer samen. Dit vraagt om andere vaardigheden.”

Betrokken ouders

Ook het contact met ouders wordt sneller gelegd dan voorheen. Docenten bellen zelf met ouders als een leerling bijvoorbeeld uit de les is verwijderd. “Vaak samen met de leerling, op speaker”, vertelt Alie. “Dat is bijzonder effectief. Na de strijd, vang je de leerling ook meteen op. Je mag fouten maken, als je er maar van leert.” Ook de driehoekgesprekken met ouders zijn nieuw: de leerlingen zijn aan het woord, de ouders luisteren. “Hierdoor ontstaan andere gesprekken dan tijdens de traditionele ‘tienminutengesprekken’ met alleen ouders. Daar zit de kracht. 
Ten slotte zien we de ouders (en zelfs opa’s en oma’s) tijdens de TOPdag. Als afsluiting van de ‘Gouden weken’, waarin het creëren van een goede sfeer centraal staat, laten leerlingen zien waar ze trots op zijn.” Annemiek is trots op haar team en de nu al merkbare verschillen. “We blijven volop in ontwikkeling. Samen bouwen we verder, met oog voor elkaar!”

Tekst: Daphne Razi
Fotografie: Niki Kits-Polman