Leerlingen van het Pius X College in Almelo gaan vanaf de brugklas ieder jaar op expeditie met de PiusXpedition-dagen. Vier dagen per schooljaar ontdekken ze vier interessegebieden: kunst en creatief, bewegen en gezondheid, natuur en techniek, en cultuur en maatschappij. Klas 1 start met de fase Xplore, klas twee met Xperience. Binnen de vier interessegebieden volgen ze allerlei creatieve projecten en workshops, die deels buiten de muren van de school zijn. Alle leerjaren en niveaus zijn hierbij gemixt. Het doel? Buiten je eigen grenzen kijken en jezelf nog beter leren kennen. Van Judith Kroeze, docent ckv en muziek, en initiator van dit programma, mogen de muren en klokken op school wel weg. “Als je buiten de vaste muren en lesuren van de school kijkt, dan is er nog zoveel méér te ontdekken. Waarom pakken we die kansen niet?”

Teacher leadertraject

Ondanks dat Judith al 28 jaar verbonden is aan haar vertrouwde Pius X College, zit er nog altijd veel beweging in haar werk. “Uit enthousiasme ren ik altijd tien stappen vooruit. Door het Carmelbrede teacher leadertraject, dat ik twee jaar geleden volgde, leerde ik loslaten en soms een stap terug te doen. De PiusXpedition werd concreter en een meer gezamenlijk gedragen programma. Door collega’s én leerlingen, want leerlingen spraken expliciet hun behoefte uit aan meer creativiteit en samen sociale dingen doen. We lieten ze zelf meedenken over wat dichtbij ze ligt en hoe ze dit voor zich zien.”

Kennis is minder dan de helft

Met alle wensen en behoeften vanuit de leerlingen, kwamen collega’s samen tot dit programma. Vier interessegebieden, met projecten en workshops vanuit drie kernvaardigheden: samenwerken, presenteren en ICT. “Bij de Xpedition draait het om brede vaardigheden”, vertelt Judith, “kennis is bijvangst. Kennis is in dit geval minder dan de helft. De zogeheten 21e eeuwse vaardigheden leer je niet uit boeken, maar uit jouw reis door het leven. Een reis, waarin de leerling zichzelf ontdekt.” In de eerste twee jaar volgen leerlingen workshops uit alle vier de interessegebieden, vanaf het derde jaar start de fase Xpand. Hierin volgen ze twee keer een tweedaags project. Het scala is breed: van (street)dance, democratie, programmeren en fotografie, tot geloof en cultuur, voeding en verbranding, veldwerk in de natuur, etc. Door veel verschillende dingen te proberen, maken ze aan het einde van de rit een meer gefundeerde keuze voor hun toekomst. Soms ontdekken ze tijdens deze ‘reis’ zelfs nieuwe talenten of hobby’s.

1+1=3

Ook collega’s krijgen de kans om zich te ontwikkelen, mee te denken en workshops aan te bieden. Vakoverstijgend en soms ook vanuit persoonlijke interesses of passies. Zo werk je samen met collega’s waarmee je normaal niet samenwerkt. Slaat iets niet aan, dan stuur je bij. Fouten maken mag. De eigen inbreng zorgt voor veel enthousiasme. Sinds dit jaar krijgen medewerkers er ook taakuren voor, dat bijdraagt aan eigenaarschap. Miranda Kolmschot, docente Duits, vertelt enthousiast: “We leren elkaar als collega’s niet alleen beter kennen, maar ontdekken ook hoe we elkaar verder kunnen helpen in het onderwijs. Het onderwijs heeft zoveel kansen en ontwikkeling te bieden! Het is jammer dat het onderwijs soms stil lijkt te staan. Terwijl we juist bij de tijd moeten blijven.” Omdat ieders inbreng telt, is de betrokkenheid hoog. Dat merken de leerlingen ook. Miranda: “Kinderen voelen hoe je iets overbrengt. Als jij met plezier naar je werk gaat, dan straal je dat uit én krijg je het terug. Het is een wisselwerking. Bovendien maak je soms net het verschil bij die ene leerling, juist tijdens de projectdagen. Elke leerling wordt gezien, met al diens (verborgen) talenten.”

Olievlek

Judith hoopt dat de beweging er over een paar jaar nog volop inzit. “Het mag zich als een olievlek verspreiden. Ik hoop dat de projectleiders hun kennis en enthousiasme blijven delen, en dat we elkaar blijven inspireren. Vernieuwing vind ik erg belangrijk, we blijven ontwikkelen. Ook buiten de muren van onze school, door bedrijven en misschien wel andere scholen te benaderen. De uitdaging is nog hoe we de ontwikkeling van leerlingen monitoren en in beeld brengen, zodat leerlingen het ook terugzien op het rapport of diploma. Dat zou natuurlijk helemaal mooi zijn!”

Wil je meer weten of uitwisselen met Judith? Neem dan contact op via j.kroeze@piusx.nl.

Op de foto een workshop Fashion of the Future (interessegebied kunst en creatief), met het thema ‘upcycling’. Tijdens deze expeditiedag komt bewustwording en creatie bij elkaar. Leerlingen bedrukken een tas, leren over de plastic soep, waar hun kleding eigenlijk vandaan komt en over het recyclen van producten. In de middag kruipen ze zelf achter de naaimachine in een museum om oude jeans om te toveren tot kledingstukken, tassen en gadgets. Ze presenteren de creaties tijdens een minimodeshow en maken fashionfoto’s van elkaar.

Tekst: Daphne Razi
Fotografie: Niki Kits-Polman