Kunstmatige of ‘artificiële’ intelligentie, afgekort AI, duikt overal op. In nieuwe tools zoals ChatGPT, maar ook in bekende applicaties zoals Chrome en LessonUp. Verdiep je erin en maak er verantwoord gebruik van, is het beste advies dat mediacoach Robbie van Zomeren kan geven.  

De risico’s van AI zijn niet denkbeeldig, zegt Robbie van Zomeren. Naast zijn lessen aardrijkskunde en multimedia op het Etty Hillesum Lyceum Het Stormink verzorgt hij onder meer workshops over het gebruik van AI in het onderwijs. Maar dat is geen reden om de schooldeur maar te sluiten voor AI. “Daarmee doe je leerlingen tekort en laat je ook voor je eigen werk kansen liggen.”  

Risico’s

Eerst even die risico’s: hoe zit het daarmee? “Fraude is het eerste waar veel docenten aan denken. Een leerling die handig is, kan in 15 minuten zijn hele profielwerkstuk door ChatGPT laten schrijven”, zegt Robbie. “Iedereen voelt aan dat dit niet de bedoeling is, maar het is geen plagiaat en er zijn nog geen regels voor. We moeten de examenreglementen dus aanpassen. Gelukkig zijn de meeste leerlingen nog niet zo handig met AI en zie je het  als docent vaak meteen in het uiteindelijke resultaat.  Een groter risico is de privacy: de Europese regels die moeten voorkomen dat al jouw gegevens bij het  AI-bedrijf komen te liggen, zijn nog in ontwikkeling.  Wees je daarvan bewust en gebruik voor tools als  ChatGPT bijvoorbeeld een apart e-mailadres en niet je werk-e-mailadres.”  

Niet weg te denken 

Maar waarom zouden we AI de school in laten als de  risico’s reëel zijn? Om dezelfde reden als we andere  digitale technologie gebruiken, zegt Robbie: omdat we leerlingen voorbereiden op een wereld waaruit dit niet meer weg te denken is én omdat technologie, mits verantwoord gebruikt, kan helpen bij het verbeteren van het onderwijs. AI-toepassingen imiteren het menselijk denkvermogen, maar zijn onvermoeibaar en kunnen oneindig veel data doorzoeken en verwerken. “Als mens blijf je degene die de opdracht geeft, en de resultaten controleert en verwerkt”, zegt Robbie. “Maar de uitvoering gaat veel sneller.”

Verrassend goed

Voor docenten biedt AI te veel mogelijkheden om op te noemen. “Volg een workshop, zou ik zeggen”, lacht Robbie. “Zelf zet ik ChatGPT vooral in voor repetitieve klussen.  Stel dat ik voor een aardrijkskundeles een lijst met grote steden nodig heb die naast vulkanen liggen. Of ik zoek een paar originele werkvormen om een brugklas aan het werk te zetten. Mij kost zoiets veel tijd, ChatGPT komt in 5 seconden met suggesties. En vaak zijn die verrassend goed, zeker als je de opdracht een paar keer verfijnt.  
Dus ben je docent, duik er eens in en probeer het uit. Als we in het onderwijs nu niet met AI aan de slag gaan, staan we straks op achterstand.” 

Een keer sparren met Robbie? Kijk dan op chatgptinhetonderwijs.nl.

ChatGPT uitproberen doe je zo:
1. Meld je aan met een nieuw e-mailadres (niet je Carmel e-mailadres ivm privacy!)
2. Geef ChatGPT een rol, bijvoorbeeld: ‘Jij bent expert in creatieve werkvormen op een middelbare school’
3. Geef ChatGPT een casus, bijvoorbeeld: ‘Ik zoek een goede werkvorm om vulkanisme te behandelen in een brugklas’
4. Geef ChatGPT een opdracht, bijvoorbeeld: ‘Geef me vijf originele werkvormen gericht op samenwerkend leren waarmee ik vulkanisme kan behandelen’
5. Laat je verrassen door de uitkomst!


Tekst: Suzanne Visser
Fotografie: Niki Kits-Polman