Onveiligheid op en rond scholen is een probleem dat overal speelt. En nee, niet alleen in de Randstad of grote steden. Ook op en rond Carmelscholen zien we incidenten zoals pesten, schadelijke vormen van sexting, bedreigingen en zelfs vechtpartijen. Leerlingen delen dit onderling via sociale media, met grote gevolgen voor alle betrokkenen.

Waar hebben we het over

De laatste tijd houdt deze vraag me bezig: hoe creëren we een veilige schoolcultuur? Een cultuur waarin respect centraal staat, waar leerlingen weten wat wel en niet kan, en waar ze zich thuis en gezien voelen. Dit vraagt om een pedagogisch klimaat met heldere gedragsnormen en -regels, en een omgeving waarin leraren ook lastige onderwerpen durven en kunnen bespreken. 

Navigeren tussen vier culturen

Onze jongeren bewegen zich door minstens vier verschillende culturen: thuis, de straat, de online wereld en school. Elk van deze werelden heeft eigen regels, normen en waarden, die met elkaar in strijd kunnen zijn. Op school leren we leerlingen om problemen of ongewenst gedrag juist bespreekbaar te maken. Maar op straat zien ze dit als ‘snitchen’. Ouders spelen hierin ook een rol, door het aan te moedigen of juist af te raden om iets te melden. En online? Daar draait het vaak om anoniem delen of juist je status vergroten. Hoe moet een opgroeiende puber hierin navigeren? Welke norm houd je aan: die van school, thuis, de straat of online?

Samen sterk

Om ongewenste invloeden van de straatcultuur of de online wereld tegen te gaan, moeten we een sterk en eenduidig pedagogisch klimaat op school neerzetten. Waarin voorspelbaarheid belangrijk is voor leerlingen en alle medewerkers het goede voorbeeld geven. Want jongeren leren nog altijd het meest door gedrag af te kijken. Dit kunnen we alleen bereiken door samen te werken met leerlingen én ouders. Door te praten over de achterliggende bedoeling van regels en maatregelen, en door elkaar beter te begrijpen. Het helpt de school enorm als zij ook inzicht krijgt in de uitdagingen van ouders in de opvoeding van hun kinderen.
En wij, als volwassenen, moeten meer inzicht krijgen in de online en straatcultuur van jongeren. Onze eigen leerlingen zijn hierin de experts. Het enige wat we hoeven te doen, is hen vragen ons wegwijs te maken in hun “werelden”.

Driehoek voor een sterke schoolcultuur

De weg naar een sterke, veilige schoolcultuur is complex en kent geen makkelijke oplossingen. Maar samen, met ouders, leerlingen en medewerkers, kunnen we een pedagogische omgeving creëren die onze jongeren de structuur biedt die ze nodig hebben in hun ontwikkeling tot volwaardige en verantwoordelijke volwassenen.