We leven in een tijd waarin we geconfronteerd worden met grote uitdagingen zoals klimaatverandering, ongelijkheid en oorlogsgeweld. Deze kwesties veroorzaken vaak verhitte discussies, ook op scholen. Het is belangrijk dat we ons afvragen hoe we ons verhouden tot deze moeilijke situaties. Moeten we ze vermijden of juist bespreken? Dit met elkaar bespreken is in mijn ogen onderdeel van onze pedagogische taak en draagt bij aan burgerschapsvorming. Maar hoe is ons morele kompas afgesteld: weten we wat goed en juist is?

Richting

Een moreel kompas helpt ons te bepalen wat in onze ogen goed en slecht is, en geeft richting aan ons leven en onze betekenis voor anderen. Het is gevormd door onze levenservaringen en persoonlijke waarden. In het onderwijs kun je niet zonder moreel kompas. We worden geconfronteerd met uitdagingen zoals het personeelstekort, besteden aandacht aan thema’s als klimaatverandering en we hebben te maken met kansenongelijkheid.

Moreel debat

Pieter Omtzigt pleit voor een nieuwe bestuurscultuur waarbij we niet achter regels en modellen verschuilen, maar een moreel debat voeren. Dit geldt ook voor het onderwijs; we moeten streven naar het beste onderwijs voor onze leerlingen. Dat vraagt lef, moed en doorzettingsvermogen. En de wil om je aan elkaar te verbinden.

Meer dan mooie woorden

Vragen die je kunnen helpen je morele kompas te bepalen, zijn bijvoorbeeld wat je belangrijk vindt in samenwerking met collega's of welke dromen je hebt voor je team of leerlingen. Een moreel kompas moet meer zijn dan mooie woorden. Het moet zichtbaar zijn in de praktijk, in de klas en in de manier waarop we met elkaar omgaan. Wat merken leerlingen van jouw bijdrage aan hun leerontwikkeling: staan zij écht centraal? Theo van der Zee, hoogleraar Onderwijs in ethisch en religieus perspectief, ziet vragen over moraliteit als een uitnodiging om het goede te zoeken. Hij roept op ons morele kompas te laden met dergelijke waarden. Waarden voor ‘elke mens, heel de mens, alle mensen’.

Universele waarden van liefde

Zo richting Kerst besteden we op Pius X College en Canisius aandacht aan de liefdevolle betekenis van het kerstkind Jezus. Ongeacht de bronnen van waaruit de waarden voor jouw morele kompas voortkomen, leert de persona Jezus ons universele waarden van liefde. Liefde die geldt voor elke mens, heel de mens en alle mensen.

De adventsperiode is een mooi moment om na te denken over jouw eigen morele kompas. Wie ben jij, wat wil je betekenen en voor wie mag jij het verschil maken? Geniet ervan om je eigen morele kompas blijvend te richten op dat wat voor jou van waarde is. Het kind in de klas of je collega op school merkt vroeg of laat het verschil! Ik wens je een fijn kerstfeest toe. 

Harald Huijssoon, 
Rector Pius X College/Canisius

Werkzaam bij Carmel sinds: 2017.
Houdt van: hardlopen, wandelen in de bergen, lezen, dagblad Trouw, Mariska en onze vier kinderen.
Bijzonder: ik neurie als ik geconcentreerd werk (van psalmen tot Bruce Springsteen). Voor mij “lekker bezig”, voor collega’s storend gezoem. ;-)


Fotografie: Niki Kits-Polman