Wat doe jij met AI? Deze vraag stelden we aan leerlingen tijdens onze ronde managementgesprekken op alle Carmelscholen. Zoals verwacht: ze gebruiken artificial intelligence (AI) al op grote schaal. Het liefst ChatGPT of Copilot. Handig als vraagbaak wanneer je vastloopt met je huiswerk. Of als inspiratie bij het schrijven van een opstel, om er vervolgens een eigen draai aan te geven. Een derde doel waarvoor ze AI raadplegen, is vorm. Denk aan: waar houd ik rekening mee als ik een goede brief moet schrijven? Als kers op de taart: als je een goede prompt schrijft, kún je natuurlijk ook uitstekend een heel werkstuk door AI laten maken… Waarom moeilijk doen als het ook makkelijk kan?  

Kritisch leren kijken

Sommige leerlingen lopen de output na en herschrijven het in eigen woorden. Anderen laten AI een werkstuk schrijven op het niveau van een havo 4-leerling. Zet er twee spellingsfouten in en klaar is Kees. Een van de leerlingen vertelde dat ze altijd twee verschillende AI-tools inzet. Als ze allebei hetzelfde antwoord geven dan zal het wel kloppen, denkt ze. Een andere leerling moest maar liefst 21 prompts invoeren, voordat de gewenste AI-afbeelding voor zijn werkstukkaft er was. 
Een docent vertelde over een mooie werkvorm waarbij hij leerlingen eerst zelf het antwoord laat opschrijven en ze daarna ChatGPT laat gebruiken. Het kan goed uitpakken, maar soms komt er een fout antwoord uit. Onze taak is om leerlingen kritisch te leren kijken naar de informatie die uit AI komt. 

AI en manipulatie

Op de conferentie ‘Onderzoek en onderwijs: leren van elkaar’ van Carmel en de Universiteit Twente, volgde ik een workshop over AI. Hierin vertelde een professor dat hij net zo lang dingen had ingevoerd, dat aan het eind van de avond 1 + 1 niet 2 was maar 3. Je kunt manipuleren met AI. Hoe weet je nu zeker dat wat eruit komt, ook écht klopt? Er waren docenten bij die een deel van het nakijkwerk met AI doen, wel met controle uiteraard. AI werkt voor ongeveer 70% goed. Check dus welke vragen AI foutloos nakijkt en doe de andere vragen zelf. Ook bij het maken van een herkansingstoets kun je AI prima inzetten: laat de vragen ombouwen, in dezelfde kwaliteit, maar dan met iets andere variaties.

Digitale geletterdheid

De ontwikkelingen gaan natuurlijk razendsnel. De een vindt AI een blessing, de ander een curse. Weg ermee! Één ding is zeker: het is er en het gaat niet meer weg. Bovendien komen er alleen maar beroepen bij, waar AI niet meer is weg te denken. Daarom ontwikkelt de Universiteit Twente op dit moment richtlijnen voor het gebruik. Wanneer is AI goed te gebruiken en wanneer mag het niet? Ben je bewust van hoe het werkt? Wat voer je wel en niet in? Mag een docent eigenlijk wel een door een leerling geschreven opstel invoeren, of raakt dit aan privacy? Werk aan de winkel dus, als het gaat om digitale geletterdheid. 

Leren van elkaar

Ook bij Carmel is behoefte aan duidelijke handvatten hoe je AI op een verantwoorde manier inzet. Wat zijn de do’s en don’ts? Hierin staan we komende tijd voor een mooie uitdaging. Op de Carmel Leiderschapsdag, op woensdag 2 oktober 2024, presenteren twee Carmelleerlingen de uitkomsten van hun profielwerkstuk over AI. Daar kijk ik naar uit! Want wij “boomers” kunnen juist ook leren van onze leerlingen. Er was vanuit de leerlingen namelijk nogal wat twijfel of “wij” hen wel wat kunnen bijbrengen… 

En jij: wat doe jij met AI?

Fotografie: Annabel Jeuring