In Carmelverband en alle subverbanden die we daarbinnen kennen, denken we al langer met elkaar na over de vraag hoe we vanuit een “hokjes”- onderwijssysteem, een omgeving waarin “hoger” en “lager” niveau het denken stuurt, kunnen komen tot een situatie waarin gelijkwaardigheid regeert. Dat wordt momenteel vaak aangeduid met het woord kansengelijkheid.

Ongemakkelijk gevoel

Ik vind dat soms een ingewikkeld woord. Het leidt bij mij wel eens tot een gevoel van ongemak: het richt zich immers nog steeds op het bereiken van een “zo hoog mogelijk” niveau, waarbij het onderwijs dan de voorwaarden schept om dat hoogste niveau voor iedereen binnen bereik te brengen. Daarmee zijn we nog stééds gericht op “iedereen naar een zo hoog mogelijk niveau”. En alternatieven in taal (“theoretische” en “praktische” opleidingen), ook al goed bedoeld, helpen me nog niet van mijn ongemakkelijke gevoel af. Want nog steeds doet dat geen recht aan wat ik als de echte opdracht voel: hoe zorgen we ervoor dat ons kansrijk onderwijs bijdraagt aan de ontwikkeling van iedere leerling? Hoe kunnen we hier vanuit de kern iets aan doen? 

Ontmoeting

In het westen denken wij individualistisch en worden we al decennialang getraind om het beste uit onszelf te halen. Dat klinkt mooi, maar de keerzijde is er ook: onze mensenplichten tegenover elkaar verdwijnen uit beeld. In Afrika staat dat juist centraal, dat heb ik vaak in Gambia mogen ervaren. Ik was daar betrokken bij de ontwikkeling van een middelbare school. In de Afrikaanse samenleving wordt niet uitgegaan van meritocratie, van maakbaarheid van het leven, maar zij leven vanuit “Ubuntu”. Dit betekent: ik ben omdat wij zijn. Hun kernwoord is ontmoeting: daar waar leerlingen samenkomen en samen leren, wordt geleerd voor het leven. Leerlingen worden dan niet met elkáár vergeleken, maar alleen maar met zichzelf. En leren niet alleen voor zichzelf, maar samen, met en voor elkaar in afhankelijkheid van elkaar. Iedereen als een pelgrim onderweg, binnen een gemeenschap met elkaar. Dat komt in de goede richting. Ik maak deel uit van wij, en het wij heeft ieder individu nodig om wij te kunnen zijn. "Ruimte in verbinding". Ubuntu.

Greetje Sulimma,
Voorzitter centrale directie Bonhoeffer College

Werkzaam bij Carmel sinds: 1 mei 2021.
Passies: tuinieren, reizen, klassiek zingen, wandelen.


Fotografie: Niki Kits-Polman