Leidinggeven is koorddansen. In de 25 jaar dat ik actief ben in leidinggevende rollen, ervaar ik dat intens.

Collegialiteit en concurrentie

Voor scholen geldt dit in de balans tussen collegialiteit en concurrentie. Voorbeeld: bij het Etty Hillesum Lyceum moet je sommige zaken centraal regelen. Dingen die voor leerlingen van belang zijn, zoals openingstijden van de locaties rondom de vakanties, faciliteiten, excursies naar het buitenland. Je bent één scholengemeenschap en je wilt niet dat condities voor de ene leerling gunstiger uitpakken dan voor de ander. Zo ook voor medewerkers. Hoe ga je om met secundaire arbeidsvoorwaarden, wanneer begint de vakantie, hoeveel mag je thuiswerken? Dit moet instellingsbreed gelijk zijn, anders ben je met vijf locaties vijf keer een andere werkgever. Tegelijkertijd wil je ruimte geven aan locaties voor maatwerk. Als schoolleider wil je dat jouw locatie, je instelling, gewoon de beste is. Omdat je het beste onderwijs wil creëren, en omdat leerlingen en medewerkers bij het beste team willen horen. Als directielid probeer ik recht te doen aan beide invalshoeken en daarin een evenwicht voor te leven.

Resultaatgericht en organische groei

Een andere balanceeract beweegt tussen resultaatgerichtheid en organische groei. Gedreven als ik ben, kan een groeiproces me soms te lang duren. Kan de opdracht die we hebben, om het onderwijs te vernieuwen, wel wachten voor leerlingen? Het moet mórgen beter! En tegelijkertijd geloof ik in autonome groei, dat mensen mogen leren en dat verbetering organisch ontstaat. Niet alles is maakbaar. Ontwikkeling rekent niet met tijd, zei Etty Hillesum. Dat is ook waar. In mijzelf herken ik deze gelaagdheid. Behoefte om resultaten te boeken versus  een tragere, maar diepgaandere persoonlijke ontwikkeling, die te maken heeft met hoe ik als mens verander terwijl de bron waaruit ik leef stabiel blijft.

Systeemwereld versus maatwerk

Nog zo'n polariteit is de systeemwereld die zorgt voor systemische mallen versus dat wat nodig is voor die ene leerling. Als leidinggevende ben je afgezant van die systeemwereld. Daar heb je het mee te doen. Het systeem representeert gelijke behandeling voor iedereen. Daar kun je niet zomaar aan voorbijgaan. En soms is er tóch de noodzaak om buiten de lijntjes te kleuren voor die ene leerling...

Koorddansen, en ik ben de danser. Goed afgestemd op de buitenwereld? Hoor ik waar het werkelijk om gaat? Verval ik niet in denkschema's, werk ik organisch én besluitvaardig, heb ik nog voeling met mijn innerlijk kompas? Leidinggeven is nooit af want je bent zelf nooit af. Net als de ontwikkeling van onze leerlingen en onze collega’s. En dát maakt het zo boeiend.

Esther Kopmels,
Lid centrale directie Etty Hillesum Lyceum

Werkzaam bij Carmel sinds: 1 januari 2024.
Houdt van: Cello spelen, wandelen en boeken lezen.
Bijzonder: Hiervoor gewerkt als bestuurder in het sociaal domein en in het primair onderwijs. Verder toezichthouder bij het Vervangings-fonds/Participatiefonds en bij het Jordan Montessori Lyceum Utrecht.


Fotografie: Niki Kits-Polman