Maandag was ik naar Het Hooghuis in Oss. Twee keer per jaar voert het College van Bestuur een zogeheten managementgesprek met iedere instelling. Onderweg in de auto realiseer ik me hoe fijn het is om de scholen en collega’s weer fysiek te kunnen bezoeken in plaats van digitaal. We hebben natuurlijk veel te bespreken. Denk aan de financiën en huisvesting, een terugblik op ervaringen tijdens de coronaperiode, maar ook het NPO. Welke acties gaat de school uitvoeren om leerlingen op sociaal emotioneel vlak, op leervertragingen en op persoonsvorming weer ‘recht te trekken’?

Feedback, feedup, feedforward

Het belangrijkste onderwerp van gesprek in Oss is eigenlijk wel: volgend jaar. De verleiding blijft groot om, net als vorig jaar, te denken dat we alles hebben gehad. En als je naar de regering luistert, dan is dat ook de boodschap. De mondkapjesplicht gaat eraf als je 1,5 meter afstand kunt houden, je mag weer naar restaurants en concerten bezoeken. Maar… What if? 
Onze kwaliteitscultuur werkt met feedback, feedup en feed forward. Je bedenkt hoe de toekomst eruit zou moeten zien, wat de stand van zaken op dit moment is en je denkt na over wat de volgende stap is om naar die toekomst te komen. 
Stel je voor: we draaien de tijd terug naar 2020. Zou je dan op dezelfde manier omgaan met dat wat er allemaal gebeurd is? Veel collega’s geven aan dat het voortdurend schakelen ze veel energie kostte. Mijn punt is: we weten op dit moment echt niet zeker of volgend schooljaar coronaloos zal verlopen. Hoewel veel mensen zijn ingeënt, hoor je alweer verhalen over Engeland dat kampt met ‘variant Delta’. Je merkt dat deze nieuwe variant, ondanks dat er al veel mensen zijn gevaccineerd, toch veel mensen ziek maakt. Misschien krijgen we ook nog wel een variant E, Fof G, waar we nog niks van weten. Of misschien wel een nieuw virus dat we niet kennen. Met dit in ons achterhoofd is de vraag: hoe kunnen wij ons onderwijs stabiel, toekomstgericht en flexibel inrichten, zodat we klaar zijn voor  (on)verwachte dingen die op ons af kunnen komen? 

Maatwerk

De NPO-plannen laten bijvoorbeeld zien dat er veel verschillen zijn tussen leerlingen. De ene leerling heeft nauwelijks vertraging opgelopen, een ander juist veel. De een kon zich sociaal emotioneel prima redden en een ander lukte dat minder goed. Als je kijkt naar de toekomst, dan zou je leerlingen eigenlijk alle bagage moeten meegeven, waarmee zij zich ook in moeilijke tijden sociaal emotioneel goed kunnen redden. En zou het onderwijs niet iedere dag al rekening moeten houden met verschillen tussen (ontwikkeling van) leerlingen? Het zou weinig moeten uitmaken of je in staat bent fysiek een les bij te wonen of digitaal. Pas dan zijn we per definitie voorbereid op dat wat er op ons afkomt. 

Koers actueler dan ooit

De zomerperiode is natuurlijk om bij te komen, omdat afgelopen jaar veel energie heeft gevraagd. Maar ik zou het fijn vinden als we deze tijd van ruimte en reflectie ook gebruiken om de kwaliteit van ons onderwijs duurzaam te verbeteren. Veel van de onderwerpen zoals maatwerk, socialisatie en persoonsvorming en eigenaarschap, staan al in onze Koers 2025. Het is mooi om tijdens de managementgesprekken op verschillende scholen te merken dat corona er niet toe heeft geleid, dat onze Koers achterhaald is. Eigenlijk is ie actueler dan ooit. Juist nu zouden we in staat moeten zijn om de ontwikkelingen te versnellen. Er samen voor te zorgen dat een ander virus of een vierde golf niet meer zo’n impact heeft op onze leerlingen en onszelf.
 
Zo mijmerend in de auto, denk ik: ”Wat hebben we het met elkaar toch goed gedaan!” We zijn in staat geweest om in recordtijd een vaccin te ontwikkelen en iedereen de mogelijkheid te bieden om zich te laten vaccineren. Organisaties en bedrijven kregen steun om deze tijd door te komen en het lijkt erop dat we, in ieder geval de komende periode, veel van onze vrijheden terugkrijgen. 
Dáár moet ons onderwijs zijn steentje aan blijven bijdragen. Dat wat er ook op ons pad komt, we onze eigen toekomst kunnen vormgeven, met menselijke inspanningen en betrokkenheid, met oog voor elkaar.