Voor de vakantie voerden we de jaarlijkse managementgesprekken op de scholen. Hierbij spraken we (onder meer) met coördinatoren, die zich inzetten voor verbetering van de basisvaardigheden. Taal, rekenen, digitale geletterdheid en burgerschap: het zijn belangrijke vaardigheden, die je nodig hebt in je verdere leven. We kwamen alleen maar enthousiaste collega’s tegen, die als geen ander snappen dat we deze vaardigheden vakoverstijgend moeten integreren. En die dit op hun beurt haarfijn  kunnen doorvertalen naar hun collega’s. 

Tijdens de examens zagen we de noodzaak nog eens. Voor wiskunde moesten leerlingen eerst een halve A4 tekst lezen. Maar als dan de vraag fout werd beantwoord, omdat de betekenis van een woord voor hen niet duidelijk was, dan weet je dat het tijd is voor actie. Vaak denken we bij taalachterstand aan niveaus als vmbo basis kader. Maar uit onderzoek blijkt dat havo- en vwo-leerlingen zichzelf strategieën aanleren om de context te begrijpen zonder de betekenis van moeilijke woorden te kennen. Conclusie: op alle  niveaus zijn leerlingen niet zo taalvaardig als ze  zouden moeten zijn. 

Ook bleek uit de gesprekken dat het taalniveau van leerlingen uit groep 7 hoger is dan die van uit groep 8,  of zelfs wanneer ze onze Carmelscholen binnenlopen. Ook is er een welbekende dip na de zomervakantie, want: niet geoefend. Je ziet, oefening en herhaling, binnen verschillende contexten, zijn zó belangrijk om  de vaardigheden constructief te verbeteren. Doe je  dit niet, dan blijven ze achter. De zogeheten ‘transfer’,  ook wel vertaalslag, wordt dan niet gemaakt. 

Het is niet aan ons om ze trucjes te leren, maar om een betere basis te leggen. Dit betekent dat de basisvaardigheden niet maar bij één vak moeten terugkomen, maar bij álle vakken. Het beleid op de basisvaardigheden staat op papier. Nu is het tijd om de eerste stappen te zetten in een 2.0 uitvoering in  alle lessen. Nieuw jaar, nieuwe kansen!


Fotografie: Marty van Dijken