Een levensecht kijkje in het menselijk lichaam, het virtueel binnenstappen van De Nederlandsche Bank of rondlopen in de Grand Canyon. Het zorgt voor een “wow-effect”, waardoor leerlingen actief en gemotiveerd bij de les blijven. Virtual Reality-onderwijs (VR) kan een verrijking zijn van sommige lessen, vinden Sander Esselink (docent beeldende vorming, decaan vmbo en LOB-coördinator) en Hasan Kumas (teamleider bovenbouw vmbo en docent economie), beiden van het Marianum. Ze vertellen enthousiast over hun visie en plannen.

Betekenisvoller onderwijs

Een jaar of vier geleden werden de eerste VR-brillen al aangeschaft op het Marianum in Lichtenvoorde. Doel was het betekenisvol maken van (vmbo-)onderwijs. ‘Dit is bij ons opgedeeld in drie pijlers’, vertelt Hasan. ‘We willen de lesstof vertalen naar de belevingswereld van de leerling, het onderwijs meer verbinden met de maatschappij en de wereld om ons heen, en we willen het onderwijs minder abstract maken. Tijdens een inspiratiedag kwamen we door het bedrijf VRinSCHOOL in contact met VR-onderwijs en dat bleek een goede match. Het inzetten van VR-onderwijs is complementair aan onze doelen. Het is natuurlijk innovatief en leuk, maar het is óók zinvol.’ Sander vult aan: ‘Het is niet zo dat straks de hele school een VR-bril op heeft, de bril is echt een didactisch middel voor in de les.’

Visueel en concreet

Sander: ‘Het is ontzettend gaaf wat er al mogelijk is. Zo kun je met geschiedenis teruggaan naar een willekeurige tijd of rondkijken in het Anne Frank Huis, met aardrijkskunde vlieg je boven New York of je laat leerlingen tijdens techniek een simulatie ervaren van het installeren van een wasbak. Je maakt de lesstof visueel, waardoor het voor de leerling boeiender en een stuk concreter is.’ Hasan vult aan: ‘Bij een vak als logistiek kun je het concreet maken door bijvoorbeeld samen naar een Ikeavestiging te gaan, en dat soort ding blijven we ook zeker in de praktijk doen, maar bij biologie is dat anders. Je kunt niet ergens naartoe gaan om het zenuwstelsel te laten zien of een kijkje te nemen in het hart. Met VR kun je werelden ingaan en dingen ervaren, die je anders niet op dit niveau van echtheid kunt ervaren. En met simulaties kun je ook nog eens op een veilige manier fouten maken. Dit zie je ook al veel terug in de zorg, waarbij wordt geoefend op een zogeheten “avatar”.’

Samen ontwikkelen

In 2020, vlak voor het coronatijdperk, startte in Lichtenvoorde een Professionele Leergemeenschap (PLG) VR-onderwijs, waarvan Sander kartrekker is. ‘Met een groep van zes enthousiaste collega’s gaan we onder andere aan de slag met het creëren van op maat gemaakte, eigen content. Het ontwikkelen van materiaal vraagt wel iets van een docent. Daarbij krijgen we hulp van VRinSCHOOL. Nu ben je nog afhankelijk van de content die beschikbaar is op YouTube en wat uitgeverijen vrijgeven. Waar we naartoe willen is dat onze docenten zelf op pad gaan om beelden te schieten voor interactieve content, die we gaan gebruiken in de lessen. Natuurlijk hopen we op een “olievlekeffect”, waarbij andere collega’s net zo enthousiast raken.’ Hasan: ‘We delen succesverhalen in onze onderwijsteams en hopen elkaar hiermee te inspireren. Vlak voor de zomervakantie deelden we onze ervaringen in het Carmelbrede platform Onderwijs en Innovatie. Op dat moment was onderwijs op afstand natuurlijk een hot item. VR biedt hierin absoluut mogelijkheden, maar het is niet waarvoor we de brillen hebben aangeschaft.’

De virtuele school

‘Tijdens corona hebben we de “virtuele school” uitgeprobeerd’, vertelt Sander. ‘Leerling Bibi zat op school, ik zat thuis, en we ontmoetten elkaar als avatar in het virtuele klaslokaal (zie video via QR-code). We keken elkaar aan en het voelde alsof we elkaar écht zagen, een kippenvelmomentje. Die “wow-factor” geldt niet alleen voor leerlingen. Het is bizar hoe “echt” het lijkt, ruimtelijker dan ruimtelijk. Een wezenlijk andere ervaring van de werkelijkheid.’

Pionieren

Hasan: ‘In de toekomst kunnen de brillen ingezet worden voor thuisonderwijs, bijvoorbeeld bij lerarentekort of ziekte van een leerling. Op dit moment worden de brillen voornamelijk ingezet in het Future Lab, waar leerlingen uit groep 7 en 8 kennismaken met nieuwe technologieën. Denk hierbij aan de VR-bril, maar ook aan 3D-printers en robotarmen. Onze eigen leerlingen kunnen bij interesse ook een kijkje nemen en docenten betrekken het bij hun lessen als ze willen. VR in het onderwijs staat echt nog in de kinderschoenen, we zijn aan het pionieren. Bovendien hebben we in het onderwijs by far niet de middelen om zelf grote stappen te maken. Daarvoor moet je in contact blijven met het bedrijfsleven. Als we onze leerlingen willen opleiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst, dan krijgt deze virtuele wereld zeker een plek. We moeten daarin mee, en we zien het als aanvulling, niet als volledige vervanging of doel op zich.’

Wil je meer weten of VR-onderwijs op het Marianum?
Neem dan gerust contact op met: Sander (s.esselink@marianum.nl) of Hasan (h.kumas@marianum.nl).



> Bekijk de video van VRinSCHOOL.

Fotografie: Marty van Dijken
Video: VRinSCHOOL
Tekst: Daphne Razi