Het is weer de tijd van de zogeheten managementgesprekken. Dit houdt in dat we als College van Bestuur naar onze scholen toegaan en daar spreken met medewerkers, leerlingen en de schoolleiding. Het leuke daaraan vind ik dat we overal leerlingen spreken en meekrijgen hoe betrokken ze zijn bij hun school. Een leerling gaf aan: “Vroeger werden we als leerlingenraad alleen gevraagd voor de organisatie van feesten en nu mogen we echt meedenken over het beleid.”
Laatst waren we op een school waar een leerling ons vertelde waarvoor de NPO-gelden (Nationaal Plan Onderwijs) zijn ingezet. Het is mooi om te zien dat leerlingen meedenken over keuzes en dat zij dit kunnen uitleggen. 

Betrokkenheid

Bij het Bonhoeffer College in Enschede zijn “huiskamers” ingericht. Leerlingen vinden het enorm fijn dat ze daar na schooltijd terechtkunnen. Er worden allerlei activiteiten verzorgd, maar je kunt er ook gewoon huiswerk maken of een goed gesprek voeren. Het is een veilige plek, waar leerlingen komen die anders misschien langer op het schoolplein blijven “hangen” door wat voor omstandigheden dan ook. 
De muurschilderingen, kleuren en aankleding, het is állemaal door leerlingen zelf bedacht. Met behulp van een moodboard hoe deze ruimte eruit moest komen te zien. Door deze betrokkenheid ontstaat er verantwoordelijkheidsgevoel. Ze zijn zelf zo trots op die ruimte, dat ze er goed voor zorgen en regelmatig even een schilderijtje komen recht hangen. Het is “hun plek”.

GSA

Maar er worden ook moeilijke onderwerpen aangedragen tijdens deze gesprekken. Op een andere school spraken we met de Gender and Sexuality Alliance (GSA) over de behoefte aan genderneutrale toiletten. Er kwam aan bod dat een leerling de hele dag niet naar het toilet gaat, omdat die het moeilijk vindt om te kiezen welke deur te nemen. Mooi dat leerlingen ons feedback kunnen geven en aangeven wat sommige keuzes met hen doen.
Op een andere school is wél een genderneutraal toilet, maar geeft een leerling aan dat hier maar een aantal leerlingen gebruik van maakt waardoor je juist een kloof creëert. ‘Kunnen we dit niet anders oplossen?’ Ook hier: fijn dat er wordt meegedacht. 

School als veilige plek 

Een ander voorbeeld is een leerling met een felle haarkleur, die aangaf bewust bij te houden hoe vaak per dag hier commentaar op komt. Het is niet dat deze leerling hierdoor totaal van het pad raakt, maar het doet wel iets met je en maakt je onzeker. Word ik wel geaccepteerd? Van je afbijten blijkt toch niet altijd even veilig te voelen en de garantie dat andere leerlingen het voor je opnemen is er niet. 
De GSA-leerlingen die ik sprak, hebben behoefte aan een eigen plek. Een veilige plek waar je met elkaar over dit soort dingen kunt praten. En ook al vertegenwoordigen leerlingen het GSA-netwerk, dit betekent nog niet dat zij dit allemaal zelf op zich willen en kunnen nemen. Soms zitten zij nog middenin een kwetsbaar proces. Toch is het erg mooi dat ze durven aan te geven wat ze bezielt en drijft, waar ze tegenaanlopen en hoe ze dingen graag zouden zien. 
Leerlingen hebben de wens dat er (meer) voorlichting komt over gender. En dat is meer dan alleen die ene keer bij biologie. Ze hebben behoefte aan het gesprek over wat dit betekent en wat dergelijke situaties met je doen.

Samen het onderwijs beter maken

Wanneer luisteren we écht naar de stem van de leerling? Het is waardevol dat deze leerlingen ons vertellen dat we hier samen nog beter over kunnen nadenken. Het geeft me enorm veel energie om op al die locaties te praten met schoolleiding, medewerkers en leerlingen. Met deze geluiden en feedback kunnen we samen het onderwijs alleen nog maar beter maken!