Een ‘maakbaar nieuwjaar’ gewenst

Nieuw jaar, dezelfde vragen. Want wat gebeurt er in een nieuw jaar? Juist, de goede voornemens vliegen je om de oren. Natuurlijk kreeg ik deze vraag ook weer. Toch roept deze vraag altijd een andere vraag bij me op. Moet je in januari altijd constateren dat je iets anders wilt of zelfs móét met je leven? De feestdagen en jaarwisseling hebben ‘we’ bestempeld als een periode van contemplatie, met als hoofdvraag of je op het juiste pad zit of dat je wellicht het roer wilt omgooien. 

Zin van het leven

Eigenlijk gaan goede voornemens ervan uit dat het allemaal niet goed is, zoals het is. Nog niet optimaal genoeg. Er zijn veel mensen die hun optimale leven bijhouden met een ‘fitness tracker’. Deze meet hoeveel stappen je zet, hoe hard je loopt, hoeveel je beweegt, hoeveel calorieën je verbrandt, etc. Er zijn zelfs mensen, die er een wetenschap van maken. Dit principe gaat ervan uit dat het leven meetbaar is, en dus ook maakbaar. Ik las in het Financieel Dagblad over een miljonair, die een optimaal leven nastreeft met allerlei gadgets. Hij neemt exact de juiste hoeveelheid calorieën, met de juiste verhoudingen, supplementen en noem maar op. Maar wat is dan de zin van het leven? Is het leven niet veel leuker als je als mens fouten maakt en daarvan leert? Om onverwachte dingen te beleven en te kijken hoe je hiermee omgaat? En om spontaan dingen te ondernemen en achteraf te reflecteren of dat nu verstandig was of juist niet? 

Niet alles is maakbaar

Mijn conclusie: niet alles is maakbaar, en ik zou het niet anders willen. Na deze post-nieuwjaarscontemplatie kon ik het mezelf dus niet verkopen om goede voornemens te formuleren. Sterker nog: ik heb iedere dag goede voornemens en ik denk voortdurend na over hoe ik het beter of anders kan doen. Zónder de illusie van de maakbaarheid van het leven. 
Laat dat nu ook gelden voor het onderwijs. Als je kijkt naar PISA-scores op leesvaardigheid, dan is er ook dit jaar weer werk aan de winkel. Natuurlijk vinden we het belangrijk dat onze leerlingen op een zo goed mogelijk niveau leren (begrijpend) lezen. Maar nieuwjaar of niet, ook op scholen is niet alles maakbaar. We hebben voortdurend goede voornemens en doen ons stinkende best voor goede resultaten. Noem het een goed voornemen, ik noem het liever een beslissing, die je iedere dag opnieuw kunt nemen:

Wat ga jij doen om er vandaag het beste van te maken?