In september van dit jaar werd een Twitterbericht van Forum voor Democratie geplaatst. De ophef in het bericht ging over een kort stukje film. Iemand had een Teams-les gefilmd met mobiel en hierin kwam een docente filosofie voor, die in haar college de vraag stelde of het in uitzonderlijke gevallen goed te praten is om iemand te doden. Adolf Hitler werd als voorbeeld genoemd, vervolgens de handlanger van Hitler, Trump, Baudet. Overduidelijk was deze docent een punt aan het maken over een glijdende schaal, maar sommige Baudet-fans spraken van “haat” en “geweldsfantasieën”. Dit zou als zodanig op te vatten zijn, omdat ze aan het eind van het fragment zegt dat ze voorzichtig moet zijn met wat ze zegt, “want het wordt opgenomen.” De boosheid hierover is tamelijk doorzichtig en ongenuanceerd, maar wel een goed voorbeeld van wat er kan gebeuren met onze online lessen via Teams of Zoom.

Hoewel ieder weldenkend mens begrijpt dat dit een filosofische vraag behelst, die tot doel heeft om haar studenten aan het denken te zetten, werd dit een rel en reageerden tweeps (mensen op Twitter) als door een bij gestoken. In reactie op de geplaatste tweet sprak het bestuur met de betreffende docent van de Hogeschool Den Haag, waaruit bleek dat ze volledig volgens de regels had gehandeld en dat was dat. De toon was echter gezet en vanaf dat moment wisten we nog meer over de risico’s van online lessen. 

Dit is een pijnlijk en ietwat beangstigend voorbeeld van wat er kan gebeuren als iemand een (deel van een) les opneemt met een mobiele telefoon en vervolgens doorstuurt. In een geknipte video heb je geen enkele context meer en komt de vraag, die deze docent stelt, bij sommigen blijkbaar over als uiterst beledigend en men rept vervolgens over een "zieke moordfantasie". Iets dergelijks kan ons allemaal overkomen en daarom is het erg belangrijk om goed na te denken wat je precies behandelt in de lessen, die je (online) geeft.

De discussie over de gevaren van hybride lessen is begrijpelijk. Veel leerlingen hebben baat bij de Teams-lessen en proberen op deze manier zo goed en zo kwaad als het gaat, hun achterstand tot een minimum te beperken. Maar het is evident dat het je nogmaals aan het denken zet over wat de impact kan zijn van een uit z’n verband gehaalde opmerking, stelling, vergelijking of grap. Meer dan ooit leggen we onze woorden op een weegschaaltje, om elke verdenking van vooroordeel, ongepastheid of ongeschiktheid weg te nemen. Hoe kan het dan dat de verdeeldheid in de maatschappij toeneemt?

Olaf Koot, docent en mentor