Elke dag krijg ik via Spiritum, een medium voor dagelijkse inspiratie, een betekenisvol citaat toegestuurd. Vandaag luidde deze: “Soms is de beste brug tussen wanhoop en hoop een goede nachtrust.” Toen ik deze spreuk op mij liet inwerken merkte ik dat de kracht van sommige uitspraken ook een ironische lading kan hebben in een bepaald tijdsgewricht, zoals het huidige.

Met een nachtje slapen heb je niet direct hét antwoord op de vraag hoe wij moeten of kunnen omgaan met de aarde in of ná het Corona-tijdperk. En kun je zelfs wel spreken over een tijd na Corona? Blijft het niet met ons meereizen? Dat we gewoon de zaak straks weer snel moeten oppakken en gewoon op dezelfde voet verder gaan, is eigenlijk een gotspe. Ja, we zullen door moeten gaan maar dan toch wel anders!

Al hoewel ik bij mijzelf ook de drang voel om straks weer lekker een terrasje te pakken op de Oude Markt in Enschede, naar een voetbalwedstrijd te gaan in een vol en sfeervol stadion of voor een korte vakantie met het vliegtuig naar Barcelona te gaan. Maar aan de andere kant voel ik bij deze enthousiaste gevoelens ook een gevoel van “maar toch…”. Willen we respect hebben voor de aarde en willen we ons niet alleen door onze hedonistische gevoelens laten drijven, dan zullen we deze aarde serieus moeten nemen. Serieus, in de zin dat we ons niet gedragen als heersers en eigenaren van diezelfde aarde. We zullen de term “rentmeesterschap”, die als een way of life in veel levensbeschouwingen gebruikt wordt, tot ons moeten nemen.
Of het nu het humanistisch denken is dat spreekt over zorg voor de medemens en de natuur, of binnen het islamitische geloof waarin men spreekt over Chalifa, plaatsvervanger van Allah op aarde. De mens heeft de gehele schepping onder zijn beheer. Dit betekent dat hij verantwoordelijk is voor het welzijn van de schepping, in het bijzonder dat deel ervan dat aan zijn zorg is toevertrouwd, zowel mens, dier als milieu. Of het christelijke geloof dat spreekt over rentmeesterschap. Hier wordt er ook op gewezen dat we zuinig moeten zijn op deze aarde, die wij lenen en in beheer hebben en dus niet van ons is. We moeten haar op een goede manier weer kunnen doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen.
We moeten op een verantwoordelijke manier leven en antwoord geven op de vraag op welke manier wij deze aarde op een goede en redelijk zuivere manier kunnen doorgeven. De schreeuw van de aarde die zich in deze tijd laat horen zal de mensen toch nog meer doen wakker schudden.

Net zoals er bij de schepping sprake is van een zevende dag, waarop er gerust wordt, zo zal er nu ook aandacht moeten zijn om de schepping “met rust te laten”  Dat zij ook haar bestemming mag vinden en dat zij er ook mag zijn. Nee, niet mag zijn, maar moet zijn. We leven in wederkerigheid met elkaar. We zijn afhankelijk van elkaar, we hebben elkaar nodig: we zijn één familie. Net zoals de mens “volledig mens” kan zijn, zo zal ook de natuur ruimte moeten hebben om tot bloei en tot ontwikkeling te komen.

Het mooie en ook uitdagende aan het begrip rentmeesterschap is dat je je als mens verbonden voelt met je medemens. Ook met de mens die vóór en zeker ook ná jou zal leven. Het is een begrip waarin bijna iedereen zich kan vinden. Er zullen weinig mensen zijn die het begrip rentmeesterschap niet onderschrijven.
Jazeker, de gevolgen voor het dagelijks leven (gezondheid, economisch, ecologisch) worden door mensen verschillend ingevuld. Maar je hebt in ieder geval een gemeenschappelijk vertrekpunt. Een vertrekpunt waar je niet omheen kunt. Of je nu humanist, christen, islamiet of hindoe bent.

Peter van Lange, docent