De week is voorbij gevlogen. Op het moment van schrijven, zijn de eerste klassen zijn nog aan het kennismaken.*
Zo tekenden leerlingen elkaars portret met bijzondere kenmerken zoals sproetjes, kuifjes, beugels, oorbellen. Aansluitend stelden ze elkaar kennismakingsvragen. Geen vragen zoals ‘wat is je lievelingskleur of -eten’, maar vragen waardoor ze elkaar écht beter leren kennen. We concludeerden dat we allemaal anders zijn. Zowel wat uiterlijk als wat dromen betreft. 

Nest

Niet zo gek als je bedenkt dat iedereen uit ‘een ander nest’ komt. Met (groot)ouders met eigen karakters, normen en waarden. Dat bracht ons tot de stamboomopdracht. Ik weet dat leerlingen in de bovenbouw een uitgebreide stamboom maken en verdiepend ingaan op relaties. In de onderbouw houd ik het daarom bewust klein, bij het eigen gezin en de opa’s en de oma’s. Ook alle eventuele bonusfamilie verwerken ze in de stamboom. 

Familieverhalen

De ervaring leert dat stamboomonderzoek leidt tot verhalen. Vooral omdat de leerlingen informatie ophalen bij (groot-)ouders. En familieverhalen volgden. ‘Mevrouw, ik kwam erachter dat ik vernoemd ben naar mijn vader, mijn opa én mijn overgrootvader’. Verhalen over families waarvan de roots in tal van landen liggen, over een broertje dat al snel na de geboorte was overleden (‘zal ik hem ook in de stamboom zetten mevrouw?’). Over het vluchten uit een land waar oorlog woedt en over moeilijke momenten in opvangkampen. De klas was muisstil en er werd intens geluisterd. Het streek- en internationale nieuws kwam samen in een lokaal in noordoost Twente.

Jeugd

Ik ben opgegroeid in een tijd dat de Koude Oorlog vaak de boventoon voerde in de kranten. Gevechtsvliegtuigen oefenden bij ons achter, boven Soesterberg, waarbij zij rakelings langs boomtoppen brulden. Een oom riep mij met twinkelende ogen vaak ‘hé straaljager’ toe. En we konden door de oliecrisis op zondag rolschaatsen op de autoweg. Ons gezin keek het achtuurjournaal, actualiteitenprogramma’s en cabaret. Daar hield het zo’n beetje op. Nouja, als tiener vond ik de wereld van ‘Peyton Place’ zeer interessant en als mijn ouders uitgingen dan sloop ik naar beneden om de tv aan te zetten. Dat hield trouwens op toen mijn ouders merkten dat de tv warm was als ze thuiskwamen, haha. Voor de huidige jeugd is het echt anders. Ze horen en zien veel, en maken veel mee.   

Burgerschap

Soms wordt er gedeeld maar vaak wordt er gezwegen. Belangrijk om hier als ouders/verzorgers alert op te zijn. Ook voor school is hier een rol weggelegd, welk vak je ook geeft en wat je functie ook is. Om te luisteren naar wat er speelt, vragen te stellen en leerlingen kritisch te leren zijn over wat zij al snel als waarheid aannemen. Om moeilijke gesprekken niet uit de weg te gaan en aangeleerde overtuigingen los te durven schudden. Werkelijk open te staan voor de belevingswereld van de ander. Spannend? Ja, soms best wel maar oefening baart kunst. En deze gesprekken kunnen juist de pareltjes van een lesdag zijn. 


Elies Schledorn, docent levensbeschouwing en mentor