De paradox van de smartphone

De paradox van de smartphone

19 december 2019

“Als je er maar een foto van hebt gemaakt, dan ben je er geweest.”

Deze uitspraak komt wel eens bij mij op als ik tijdens vakantie toeristen (en ook mij zelf trouwens) zie, die zich verdringen voor het maken van een mooie foto van dat mooie, indrukwekkende gebouw of natuurverschijnsel.  
Ervaren we wel de schoonheid op zich of heeft het meer de waarde van een handtekening die ik vroeger als kind aan de hand van mijn vader op het eind van een voetbalwedstrijd vroeg aan een Ajax-speler op trainingskamp in De Lutte?
Zo, die heb ik ook weer in de pocket.
Een week later wist ik niet eens meer waar ik die handtekening had gelaten. Wel wist ik dat ik Johan Cruijff en Johnny Rep erom gevraagd had en antwoord had gekregen.
Wat is belangrijker?

Op een andere manier vraag ik mij in deze tijd af of wij wel, letterlijk en figuurlijk, genoeg stilstaan bij wat wij ervaren. Gaat het gerace naar het volgende moment niet ten koste van het huidige moment?
“Het wordt tijd om rust te verplaatsen van het einde naar het begin. Laat alles beginnen met rust, in plaats van daar – met een diepe zucht – te eindigen”, schrijft Tomas Sjödin in “Leven vanuit rust” (2019).

De al zo vaak genoemde paradox van de smartphone: het is een apparaat dat de wereld kleiner maakt, maar niet de afstand tussen mensen. In het dagelijks leven zorgt een smartphone er eerder voor dat je altijd in je eigen luchtbel kunt verblijven, hoeveel anderen jou ook mogen omringen; in de trein, in een winkel, in een aula in school, op het werk.
Want een mens heeft altijd zijn “eigen” mensen bij zich, door altijd en overal te kunnen telefoneren en appen.

En toch ervaren we in deze tijd ook de noodzaak van verbinding. We willen “samen zijn” zonder gebruik van social media. Ik moet hierbij denken aan een reclamespot waarin een oma met kerst thuiszit met allemaal appende kleinzonen om zich heen. Ja, er is sprake van verbinding, maar toch ben je verkeerd verbonden, zie je haar denken.
Vroeger zei mijn moeder als ik uitging: “drink niet te veel”. Of, zoals de reclame bij alcoholische dranken vermeldt: “drink met mate.”

Ik zou hier parafraserend op kunnen zeggen: gebruik je smartphone met mate. Maar dat past volgens mij in deze tijd niet zo goed bij de hedendaagse mens. Dat regelen we namelijk zelf wel.
Ja, het voelt toch anders dan toen mijn moeder dit tegen mij zei.
 

Peter van Lange, docent

De afbeelding is gemaakt door Jeroen van Lange.

Box typeimage-with-border
Box colorwhite
Box sizesmall
Tegel summary