In mentorgesprekken met leerlingen komt steevast de vraag aan de orde, wat hun toekomstplannen zijn. Tijdens hun examenjaar zullen ze Open Huizen, meeloopdagen, snuffelstages of al wat dies meer zij gaan doen of bezoeken. Tijdens dat soort belangrijke momenten krijgen ze een beter beeld van wat er zoal van ze verwacht wordt tijdens hun aanstaande studie.

Wat me opvalt is dat als ik in zo’n gesprek vraag wat ze zichzelf nu concreet zien doen, pakweg 5 jaar vanaf nu, het antwoord met veel diep nadenken gepaard gaat. Het blijkt, ook als je 18 of 19 jaar oud bent, maar wát moeilijk om in te schatten wat je eigenlijk precies aan het doen bent, tegen de tijd dat je eindelijk een baan hebt. Toegegeven, ik kon zelf ook moeilijk inschatten wat het nu precies inhield, maar voor een leraar in spe is het vooruitzicht een stuk makkelijker; kijk naar je eigen docenten en je hebt een indruk van het docentenbestaan (hoewel er natuurlijk veel meer is dan sec voor de klas staan).

Zo’n vraag over je toekomstplannen is vaak een lastige, vooral in de voorexamenklassen. Je hebt simpelweg nog niet zoveel zelfkennis dat je weet waar je nu precies goed in bent en waar je interesses liggen. Vaak vergeet zo’n leerling dat je die baan wel vijfendertig jaar vol moet zien te houden (mits dat je ambitie is) en staart zich blind op die chille opleiding, want dan mag je in het buitenland stage lopen (insert gilletje en hupje)!

De vraag is of het zo erg is dat velen nog niet weten wat hun toekomstige baan werkelijk inhoudt in de praktijk van alledag. Zolang ze maar weten waar hun interesse ligt, zal in de meeste gevallen hun toekomstige baan wel uitdaging genoeg bieden, zolang ze hun eigen kansen blijven grijpen. Het kost de samenleving elk jaar veel geld om studenten uiteindelijk op de voor hen juiste opleiding te krijgen; weten waar je passie ligt is dan van wezenlijk belang.

Ik breng het gesprek over de studiekeuze altijd terug tot één vraag: wat voor type mens ben jij volgens je vrienden? Kortweg komt het erop neer dat je op basis daarvan je keuze moet zien te maken, als je het mij vraagt. “Volgens je vrienden” staat erbij omdat je dan niet meer bescheiden hoeft te zijn, je sterke karaktereigenschappen kun je verder uitwerken in je toekomstige baan.

Olaf Koot, docent en mentor